Teveel

"Het is teveel" zegt ze, terwijl de tranen over haar wangen beginnen te rollen. Hierna moet ze even flink huilen. Uiteindelijk lucht dit al zichtbaar wat op.

Samen kijken we naar wat er precies teveel is en komt er voorzichtig weer wat licht binnen waar het eerst donker leek.

Als ik terug kijk op het afgelopen schooljaar van middelbare scholieren ben ik herhaaldelijk geschrokken van de hoge mate van stress die er speelde. Het thuis online lessen volgen en daarna de voortdurende stroom van opdrachten en het leren voor toetsen, maakte dat de focus kwam te liggen op een enorme werkdruk/stress. Kinderen zaten uren achter elkaar achter het beeldscherm. Waar voorheen op school de pauzes op vaste tijden vast stonden, moesten ze dit nu zelf indelen. Dat gebeurde weinig tot niet. Velen bleven maar in dezelfde houding zitten. Van online lessen naar het leren van toetsen en opdrachten maken. Ze gunden zichzelf amper tijd voor ontspanning. Sterker nog, sommigen konden zelfs niet meer ontspannen met alle gevolgen van dien. De focus lag op incasseren van informatie en leren. De voortdurende zorg kwam daarbij te liggen om deze enorme berg aan opdrachten en toetsen op tijd af te krijgen.

Velen raakten overbelast en geïsoleerd van hun leeftijdsgenoten. Juist deze leeftijdsgenoten zijn zo belangrijk voor tieners. Pubers leven en leren graag samen. Van het alleen zijn worden ze somber. Het ontspant ze om samen ervaringen uit te wisselen, te lachen wat rond te hangen met elkaar. Als tiener ervaar je de sociale contacten als belangrijkste factor in je leven.

Een uitlaatklep was en is voor deze groep ontzettend fijn en belangrijk merkte ik. Even aan een neutraal iemand hun verhaal kwijt kunnen. Iemand die niet schrikt van de gedachtes die ze soms hebben. Iemand waar ze even alles tegen kunnen zeggen zonder dat het vreemd of raar gevonden word. Iemand die ze weer wat lichter laat voelen. Elke keer als een tiener hier de deur uit wandelt en ik zie en hoor hoe opgelucht ze zijn, maakt dat mijn dag weer meer dan goed. Ik word hier zo ontzettend blij van.

Ik hoop dan ook oprecht dat in dit schooljaar rekening word gehouden met deze opgebouwde stress en werkdruk die bij veel kinderen nog volop aanwezig is. Praat en luister naar ze. Probeer ze wat te ontlasten van alle druk die ze ervaren. Ga naast ze staan als ouder i.p.v. ze telkens erop te wijzen wat er niet gedaan is en wat nog moet. Kijk naar wat ze wel doen en waar ze ondanks alles wel toe in staat zijn. Het kan soms echt teveel zijn. Zorg voor ze.

Wijsheid

Sommige kinderen komen tijdens hun opgroeien en ook in hun jonge volwassen leven, met tussen fases bij mij terug. Hierdoor zie ik kinderen in verschillende leeftijdsfases opgroeien naar hun volwassenheid. Voor de achttien jarige jongen waar ik nu over schrijf geld dit ook.

Ik herinner mij nog zo goed toen hij op zeven jarige leeftijd samen met zijn moeder voor het eerst mijn praktijk binnen liep. Hij keek naar de grond terwijl de lange haren als een gordijn voor zijn ogen hingen. Hij had het heel moeilijk en het deed mij verdriet hem zo te zien. Op school ging het niet goed. Hij werd telkens de klas uitgestuurd vanwege zijn boze gedrag.

Nadat moeder weg was ging ik met hem in gesprek. Al vrij snel bleek dat zijn gedrag voortkwam vanwege de onrechtvaardigheid waarmee hij in aanraking kwam in de klas. Het was niet een kind of kinderen, maar de meester waar hij last van had. Deze leerkracht bleek veel te schreeuwen en straf te geven. Hij kon hier niet tegen omdat het zo vaak niet eerlijk was. Hij kwam zelfs op voor andere kinderen en reageerde met heel boos zijn op de leraar. Ik herinner mij nog heel goed zijn woorden die daarop volgden:"Kom maar kijken, het ligt niet aan mij".

Na overleg met de leerkracht kon ik bij de start van de ochtend aanwezig zijn. Ik herinner mij nog zo goed dat al in het eerste kwartier alles uit de hand liep. De leerkracht kon deze groep 4 overduidelijk niet aan. Hij had geen overwicht. Hierdoor moest een jongen vrijwel meteen voor straf naast mij zitten waarna deze in snikken uitbarstte. Een andere jongen wilde niet voor straf naar de gang, dus sleepte deze leerkracht hem over de grond de groep uit. Hierdoor werd de groep alleen nog maar drukker. Terwijl ik de klas rondkeek zag ik "mijn"jongen een gebaar naar mij maken met zijn handen van: " En dit bedoel ik nou". Dat beeld ben ik nooit meer vergeten.

Het is goed gekomen met hem. Hij is nog een tijdje bij mij geweest om de ervaringen van dat jaar in groep 4 te verwerken. Daarbij leren omgaan met het uiten van boosheid. Ik heb hem mogen zien opgroeien tot de jonge stoere vent die hij nu is. Met nog steeds dat kleine hartje dat zich hard maakt voor rechtvaardigheid. Hij is zo wijs als hij praat over zijn gevoelens en zijn manier van kijken naar zijn leven. Het kan niet anders dan dat je van hem houd.

Ps: Met de leerkracht is het ook goed gekomen. Na een heel mooi gesprek heeft hij niet lang daarna voor een hele andere loopbaan gekozen.

Goed ouderschap

Het valt mij in gesprek met ouders op dat ze zich vaak schuldig voelen. Vanuit de media, directe omgeving, vrienden en familie kun je al snel het gevoel krijgen dat je het niet goed genoeg doet. Maar wat is nou goed? Waar is het kind bij gebaat? Hoe kun je als ouder innerlijk vertrouwen en rust bewaren als je kind even niet voldoet aan het ideaalbeeld van jou en de omgeving?

We leven in een prestatiemaatschappij. Zonder dat we ons hiervan bewust zijn worden we daardoor beïnvloed. Het begint al vanaf het moment dat je jouw eerstgeborene vasthoudt. Het kind moet aan van alles voldoen en zo ook jij als ouder. Er lijkt wel een soort van meetlat met eisen te ontstaan waarop kinderen iets moeten kunnen en beheersen. Zonder dat we het door hebben gaat het er niet meer over wie je als ouder bent maar om jouw prestaties. (Dus wat je als resultaat laat zien v.w.b. je kinderen.)

Het is eigenlijk logisch als je erover nadenkt. Veel ouders hebben, voordat ze aan kinderen begonnen, gestudeerd en een carrière opgebouwd. Je bent gewend om competenties te ontwikkelen en resultaat te behalen. Hierdoor loop je het risico om dit ongemerkt op het ouderschap toe te passen.

Het probleem dat hierdoor kan ontstaan is dat je waarde als ouder afhangt van hoe jouw kind zich voelt en gedraagt. Maar een kind opvoeden omvat naast jouzelf nog veel meer elementen. Zoals bijvoorbeeld het karakter en eigenschappen van je kind, de omstandigheden waarin hij opgroeit, je partner, familieleden, school enz.

Als je het professionele ouderschap te ver door trekt, dan associeer je jouw eigen prestatie met het gedrag van het kind. Als het kind zich misdraagt op school betekent dit dat jij een slechte ouder bent. Als het kind zijn groentes niet opeet, doe jij iets niet goed. Met als resultaat dat jij je vaak incompetent voelt gedurende de opvoeding. Dat is wat er gebeurt als je als ouder probeert controle te houden over dingen waar je niet echt de controle over hebt. We kunnen namelijk niet controleren wat andere mensen doen, dus ook niet van onze kinderen. Je hebt alleen controle over jouw eigen gedachten, handelen en verlangens.

Hoe denk je over jezelf, over de wereld om je heen en over je kind? Hoe handel je vanuit deze gedachten die je hebt? Wat zijn jouw verlangens, verwachtingen? Als je deze eens onder de loep neemt kun je kijken wat jij van jezelf als ouder verwacht, maar ook wat je hier door onbewust aan je kind laat zien en voelen waardoor de kans bestaat dat jouw kind dit verinnerlijkt.

Omhels de gedachte om een goed voorbeeld als mens te zijn die toevallig ook ouder is. We kunnen nog steeds ons best doen om een goede ouder te zijn, maar dat betekent niet dat het kind altijd aan onze verwachtingen moet of kan voldoen.

Het heeft veel meer impact om onze eigen innerlijke waarden en kwaliteiten te blijven ontwikkelen en hier voor te leven. Hierdoor kan je kind zijn eigen innerlijke waarden en kwaliteiten ontwikkelen. Het betekent ook ons niet angstig en schuldig voelen als dingen niet uitpakken zoals wij dit hadden gewild en gewenst. Als je intentie als mens goed is, ben je ook een goede ouder zelfs als je kind soms slechte keuzes maakt.